Διδασκαλία και όργανα φυσικών επιστημών

Ημερίδα για την Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η επιστημονική Ημερίδα «Διδασκαλία και όργανα εργαστηρίου των φυσικών επιστημών στη Μεγάλη του Γένους Σχολή», που πραγματοποιήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2016 στο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Την ημερίδα διοργάνωσαν ο Σύνδεσμος Μεγαλοσχολιτών, το Ελληνικό Αρχείο Επιστημονικών Οργάνων, το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με τη συμμετοχή ομάδας μαθητών του 26ου Γενικού Λυκείου Αθηνών (Μαράσλειο) που πραγματοποίησε πειράματα με όργανα φυσικής εμπνευσμένα από τα αντίστοιχα που υπάρχουν στο εργαστήριο της Μεγάλης του Γένους Σχολής.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με καλωσόρισμα του κ. Θύμιου Νικολαΐδη, εκπρόσωπου του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, ο οποίος αναφέρθηκε στην πραγματοποίηση της τόσο ενδιαφέρουσας ημερίδας, αλλά και στην πρώτη αυτή συνεργασία των οργανωτών με τον Σύνδεσμο Μεγαλοσχολιτών της Αθήνας.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Μεγαλοσχολιτών κ. Θεοφάνης Βασαγιώργης, μετά από έναν σύντομο χαιρετισμό, ευχαρίστησε το ΕΙΕ και τον κ. Θύμιο Νικολαΐδη για τη συνεργασία, αλλά και τον κ. Τάκη Λάζο για τις έρευνες και τις φωτογραφήσεις που πραγματοποίησε στο ιστορικό εργαστήριο φυσικής της Μεγάλης Σχολής και στα εργαστήρια των υπολοίπων Λυκείων της Κωνσταντινούπολης. Συγχρόνως με την ομιλία του κ. Βασαγιώργη προβάλονταν φωτογραφίες της ΜΓΣ, με τις τοιχογραφίες, τα εργαστήρια και τους καθηγητές Λιανόπουλο, Καρούζο και Σπαθάρη.
Η πρώτη συνεδρία, υπό την προεδρία του αντιπρόεδρου του Συνδέσμου Μεγαλοσχολιτών κ. Βένου Ζαχαριάδη, περιελάμβανε τα παρακάτω θέματα που ανέπτυξαν οι εισηγητές:

  1. «Ιχνηλατώντας τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών στα σχολεία της περιοχής του Βορείου Αιγαίου από τον 19ο αιώνα μέχρι το 1922» από την κ. Φλώρα Πάπαρου, καθηγήτρια Ββάθμιας Εκπαίδευσης στο 1ο ΓΕΛ Βριλησσίων.
  2. «Η ιστορία της ανέγερσης του κτηρίου της Μεγάλης του Γένους Σχολής» από τον δρ. Σάββα Τσιλένη, αρχιτέκτονα στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
  3. «Τα επιστημονικά όργανα ως πολιτιστική κληρονομιά» από τον κ. Θύμιο Νικολαΐδη, δ/ντή Έρευνας στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Ελληνικό Αρχείο Επιστημονικών Οργάνων.
  4. «Ο Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος Κωνσταντινουπόλεως και η πραγματική παιδεία στην καθ’ ημάς Ανατολή» από τον κ. Νίκο Ουζούνογλου, καθηγητή του ΕΜΠ.
  5. «Η παρουσία της Μεγάλης του Γένους Σχολής στην ευρυχωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισμού» από τον κ. Γιώργο Βλαχάκη, επιστημονικό συνεργάτη στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Κατά την εισήγηση του κ. Θύμιου Νικολαΐδη παρενέβη ο επ. καθηγητής κ. Χρυσολέων Συμεωνίδης λέγοντας ότι στην Ελλάδα καθυστερεί η κατασκευή ενός μουσείου για τα ιστορικά παλιά όργανα φυσικής και χημείας που φυλάσσονται εδώ και χρόνια, με αποτέλεσμα να κλέβονται ή και να πωλούνται σε συλλέκτες με αρκετά μεγάλο αντίτιμο.
Ακολούθησε διάλειμμα για καφέ, ενώ την ίδια ώρα ομάδα μαθητών του 26ου Γενικού Λυκείου Αθηνών (Μαράσλειο) πραγματοποιούσε εντυπωσιακά πειράματα με διάφορα όργανα φυσικής εμπνευσμένα από τα αντίστοιχα όργανα που υπάρχουν στο ιστορικό εργαστήριο της Μεγάλης Σχολής.
Η δεύτερη συνεδρία ξεκίνησε υπό την προεδρία του τ. Γεν. Γραμματέα του Συνδέσμου Μεγαλοσχολιτών κ. Βασιλείου Βράνη και αναπτύχθηκαν τα:
  1. «Νεωτερικές φυσικές επιστήμες στην Πατριαρχική Ακαδημία, στις αρχές του 19ου αιώνα: Δ. Πρώιος, Στ. Δούγκας, Κ. Κούμας» από την κ. Γιάννα Κατσιάμπουρα, εξωτερική επιστημονική συνεργάτιδα του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών και Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
  2. «Μικρές και μεγάλες ιστορίες από την οργανοθήκη της Μεγάλης του Γένους Σχολής» από τον κ. Τάκη Λάζο, καθηγητή Ββάθμιας Εκπαίδευσης στο Μαράσλειο Λύκειο.
  3. «Επιστήμες και εκπαίδευση στο Ελληνικό κράτος (1832-1905). Μια αμφίδρομη σχέση» από τον κ. Κώστα Ταμπάκη, επιστημονικό συνεργάτη του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών και Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
  4. «Η διδασκαλία του μαθήματος της φυσικής στη Μεγάλη του Γένους Σχολή» από τον κ. Σπύρο Θεοφανείδη, τ. καθηγητή Φυσικής και παλιό μαθητή της Μεγάλης του Γένους Σχολής.
Οι περισσότεροι εισηγητές πρόβαλαν στην οθόνη φωτογραφίες, μελέτες, πινάκες, σχετικά με το θέμα που ανέλυαν.

Συμπεράσματα από την ημερίδα

Κατά γενική ομολογία η ημερίδα χαρακτηρίστηκε πρωτότυπη και επιτυχημένη με τα θέματα που παρουσιάστηκαν και τα πειράματα που εκτελέστηκαν από τους μαθητές λυκείου. Κάποιοι μάλιστα πρότειναν μια παρόμοια εκδήλωση-ημερίδα -αν είναι εφικτό- να πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη. Όλοι οι γνωρίζοντες τα όργανα φυσικής και τα εργαστήρια των σχολείων, εντυπωσιάστηκαν από τη φωτογράφιση και την έρευνα που έκανε ο καθηγητής φυσικής της Β’ βάθμιας εκπαίδευσης κ. Τάκης Λάζος. Ο κ. Λάζος τα τελευταία χρόνια σε αρκετά ταξίδια στην Κωνσταντινούπολη και επισκέψεις στα ομογενειακά λύκεια φωτογράφισε και στη συνέχεια ερεύνησε τα εργοστάσια και τη χρονολογία κατασκευής όλων των οργάνων φυσικής που βρήκε. Μάλιστα είχε παρουσιάσει την εργασία του για πρώτη φορά στην περσινή ημερίδα της Μεγάλης Σχολής στο Πολεμικό Μουσείο.
Ο κ. Σπύρος Θεοφανείδης συγκίνησε με την ομιλία του, ως παλαιός καθηγητής Φυσικής και μαθητής της Μεγάλης του Γένους Σχολής, ο οποίος αναφέρθηκε στην προσωπικότητα, τη ζωή και το έργο του Αιμίλιου Καρούζου, στα 40 και πλέον ονόματα που έχουν δοθεί στη σχολή, όπως και στο τέλος εξιστόρισε πολλά στιγμιότυπα και αναμνήσεις του από τη Σχολή την ώρα μαθήματος της φυσικής.
Θέλω να σας μεταφέρω τη στενοχώρια των οργανωτών για τη μικρή προσέλευση κοινού, παλιών μαθητών και αποφοίτων που ζουν σήμερα στην Αθήνα. Μιας σχολής που ιδρύθηκε πριν 562 χρόνια και έχει δώσει τα φώτα της σε πάρα πολλούς.
Προσωπικά ελπίζω να αναγνωρίσουν το χρέος τους οι ομογάλακτοι αδελφοί μας και να ασχοληθούν με τα κοινά της ΜΓΣ περισσότερο.

Στάθης Αρβανίτης
Εφημερίδα ο Πολίτης Απρίλιος 2016


Επιστροφή